PERİYODİK MUAYENE VE KONTROL
ELEKTRİK TESİSATI PERİYODİK KONTROLÜ
ELEKTRİK TOPRAKLAMA ÖLÇÜMLERİ VE PERİYODİK KONTROLÜ
JENERATÖR VE PERİYODİK KONTROLÜ
PARATONER VE PERİYODİK KONTROLÜ
Elektrik Periyodik Kontrol
Elektrik tesisatı; duyulan ihtiyaca göre, prizlerle, armatürlerle, buatlarla, klemenslerle, sigortalarla, anahtarlarla kurulan düzeneklerdir. Hayatımızın neredeyse her alanında olan elektrik tesisatı insan hayatı için tehlikeli hale dönüşebilmektedir, bu tehlikeye karşı “Elektrik Periyodik Kontrol” nedir ve nasıl yapılır sorusu önem kazanmaktadır.
Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrolü
Evlerde,fabrikalarda,ofislerde kısacası elektriğin olduğu her yerde “Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrolü”yaptırmanın önemi gün geçtikçe önem kazanmaktadır. “Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrolü” Gerek insan hayatı gerekse kullandığımız elektrikli cihazların ömrü için önemlidir.
Elektrik Tesisat Kontrolü
“Elektrik Tesisat Kontrolü”; Tüm tesisin topraklama kontrollerini, topraklama sürekliliği kontrollerini, pano kontrolleri, artık akım koruma rölesi kontrollerini, kompanzasyon panosu kontrollerini,termal kamera kontrollerini,yıldırımdan korunma tesisatı kontrollerini, jeneratör kontrollerini kapsamaktadır. “Elektrik tesisat kontrolü” işletmenin tüm elektrikli ekipmanlarını kapsamaktadır.Bu yüzden örnekleme yapılmaksızın tüm tesisatın kontrol edilmesi gerekmektedir.
Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrol Yönetmeliği
“Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrolü”yaptırırken dikkat edilmesi gereken bir çok konu vardır.Bunların başında “Elektrik Tesisatı Periyodik Kontrol Yönetmeliği” olarak da bilinen TS HD 60364-6 standartını iyi analiz edip yorumlamak geliyor,bu yüzden kontrolü yapacak kişinin yetkinliği çok önemlidir.
Elektrik Periyodik Kontrol Yönetmeliği
“Elektrik Periyodik Kontrol Yönetmeliği” olarak Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği, Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinde , TS HD 60364-6 standartlarının muayene ve kontrol bölümündeki maddelere dikkat edilmelidir.
Elektrik İç Tesisat Periyodik Kontrolü
“Elektrik İç Tesisat Periyodik Kontrolü” yaptırmak ve bu kontrollerde tespit edilen eksiklikleri yönetmeliklere göre gidermek elektrik tesisatından kaynaklı yangınlara ,çarpılmalara karşı alınacak en etkili önlemdir.
6331 sayılı İş Kanunu Kapsamında çıkarılan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında “Elektrik İç Tesisat Periyodik Kontrolü” her yıl en az 1 defa yapılmalıdır.
Topraklama Ölçümü
Topraklama; elektrikli araçların aktif olmayan yani gerilim altında yük taşımayan metal kısımlarının bir iletken ile toprakla birleştirilmesi işlemidir.Topraklamanın amacı; herhangi bir nedenden dolayı metal gövdelerde oluşacak kaçak akımın toprak iletkeni vasıtasıyla toprağa akmasını sağlamaktır. “Topraklama ölçümü” ise insan hayatı için tehlike oluşturabilecek elektrikli araç ve gereçlere yapılan bu topraklama işleminin yönetmeliklere uygun olarak değerlendirilmesidir.
“O seni topraklamadan sen onu Toprakla” .Belki de bu söz topraklamanın önemini tek cümleyle anlamamıza yeterli oluyor.
Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır ?
Ölçümlerde kullanılan yöntem yaygın olarak,2 kazıklı (3problu) adı verilen ölçüm şekli oluyor. Bu ölçümü yaparken P ve C elektrolarının toprağa derinlemesine olacak şekilde çakılması gerekmektedir. Toprağa derinlemesine çakılacak olan bu iki elektro arasında belirli bir mesafede bulunmalıdır. Daha sonra elde olan yeşil kablonun topraklama barasına bağlanması gerekmektedir. Uzman kişiler bu barayı ayırdıktan sonra elde bulunan sarı ve kırmızı kabloların kullanılması gerekmektedir..
Sarı olan kablonun P kısmına kırmızı olan kablonun da C kısmına bağlanma işlemi gerçekleştirildikten sonra topraklama ölçümü gerçekleştirilmiş oluyor. Bu işlem esnasında toprağın nemine de dikkat edilmesi gerekliliği bulunuyor. Toprak çok kuru olduğu takdirde hafif bir su dökümü gerçekleştirerek nemlendirilebiliyor. Belirli bir sıraya göre gerçekleştirilmesi gereken ve uyulması gereken kuralları olan bu ölçümü gerçekleştirecek olan kişilerin de uzman kişiler olması gerekiyor. Toprak ölçüm sırasında kullanılan aletler de bulunuyor. Direnç ölçüm aleti, toprak meleri gibi farklı aletler yardımıyla ölçümler hatasız bir şekilde gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Herhangi bir hatada yol açılabilecek tehlikeler bulunuyor. “Topraklama Ölçümü Nasıl Yapılır” sorusunun farklı cevapları vardır.Toprak bulmanın zor olduğu yerlerde çevrim empedansı yöntemi kullanılmaktadır.
Topraklama Ölçüm Zorunluluğu
Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğinde ve6331 sayılı İş Kanunu Kapsamında çıkarılan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında“Topraklama Ölçüm Zorunluluğu” getirilmiştir.
Paratoner Kontrolü
Paratoner ; havadaki elektrik yükünü bağlı bulunduğu binaya zarar vermeden toprağa aktarmayı amaçlayan bir araçtır. Yıldırımdan korunmak için binaların ve evlerin gökyüzüne yakın olan yerlerine paratoner adı verilen aletler konulur. Bu aletler kısaca toprağa bağlanmış birer bakır çubuktur. Topraklama sayesinde bakır iletkene gelen yıldırım etkisiz hale getirilir.
Yıldırımisabet etmesiyle tesisteki tüm elektronik aletler ve makineler zarar görebilir ve yangın çıkma ihtimali ortaya çıkar.Bu nedenle “Paratoner Kontrolü” büyük öneme sahiptir.
Paratoner Periyodik Kontrolü
6331 sayılı İş Kanunu Kapsamında çıkarılan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında “Paratoner Periyodik Kontrolü” her yıl en az 1 defa yapılmalıdır.Bu kontroller TS EN 62305- 1 ve 3 ve Topraklamalar yönetmeliğine göre yapılmalıdır.Paratoner tesisimizi yıldırımdan korusun diye montajı yapılır ancak yanlış uygulamalar nedeniyle montajı yapılan paratoner yıldırımı toprağa iletmek yerine tesise daha çok zarar verebilir.“Paratoner Periyodik Kontrolü” sırasında paratoner topraklamasına dikkat edilmelidir. Ölçülen topraklama direnci TS EN 62305 nolu standartta tanımlanan yeterlilik sınırı olan 10 ohm un altında olmalıdır.
Jeneratör Periyodik Kontrol
Motorin , benzin gibi kimyasal enerjiyi ısı enerjisine ,ısı enerjisini mekanik enerjiye ,mekanik enerjiyi de elektrik enerjisine çeviren sistemlere Jeneratör denir.Jeneratör Motor,alternatör,radyatör,akü ,şase,yakıt deposu gibi parçalardan oluşur.Elektrik enerjisinin olmadığı yerlerde ve ya elektrik kesintilerine karşı tedbir amaçlı kullanılırlar.
Elektriğe hayati derecede ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde “Jeneratör Periyodik Kontrolü” de aynı önemi taşımaktadır.
Jeneratör Periyodik Bakım Yönetmeliği
Jeneratörlere zamanında bakım yapılması ekipmanın ömrünü uzatır ve verimini arttırır. “Jeneratör Periyodik Bakım Yönetmeliği” olarak jeneratör üreticisinin belirtmiş olduğu şartlar kabul edilmelidir.Her üretici firma kendi ürettiği jeneratörün kitapçıklarında bunları belirtmiş olacaktır.“Jeneratör Periyodik Bakım Yönetmeliği” şartları yerine getirilmezse;
- Jeneratör garanti kapsamı dışında kalır.
- Jeneratör normal çalışmayı sürdüremez, voltaj ve akım değerlerinde sapmalar meydana gelir.
- Sık sık arızalar meydana gelebilir.
- Mekanik aksamda aşınmalara ve yıpranmalara sebep olur.
- Motorun kullanım ömrünü kısaltır.
Jeneratör Periyodik Kontrol Zorunluluğu
6331 sayılı İş Kanunu Kapsamında çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinin 2. Bölümünde yer alan 5. Maddesinde ‘(1) İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır’ denmektedir. Yine bu yönetmeliğin EK-III’ünün 2. Maddesinde Periyodik Kontrole Tabi İş Ekipmanları belirtilmiştir.Bu maddelerle “Jeneratör Periyodik Kontrol Zorunluluğu” getirilmiştir..
Jeneratör İle İlgili Periyodik Kontrol Yönetmeliği
.Jeneratör Periyodik Muayenesi yapılırken gözle muayenenin yanında;yakıt tankı ve yakıt gödtergesi kontrolü,jeneratör gövde topraklaması kontrolü,akülerin kontrolü,marş sistemi kontrolü,ses seviyesi kontrolü de yapılmalıdır. TS ISO 8528 serisi ve TS EN 12650 standartları “Jeneratör İle İlgili Periyodik Kontrol Yönetmeliği” olarak kullanılmalıdır.
