ISO (International Organization for Standardization – Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu)
23 Şubat 1947 tarihinde Cenevre’de kurulmuştur.
Devlet kurumu olmayan bağımsız bir sivil toplum kuruluşudur.
Ulusal düzeyde 162 üyesi vardır.
Üyeleri aracılığıyla, yenilikleri destekleyen ve küresel zorluklara çözümler sunan gönüllü, fikir birliğine dayalı, pazarla ilgili Uluslararası Standartlar geliştirmek için çalışır.
Üyeler, kendi ülkelerinin standartların hazırlanmasında ve uygulanmasında en yetkili olan kuruluşlarıdır.
Uluslararası Elektroteknik Komisyonunun(IEC) ile Uluslararası Telekominasyon Birliğinin(ITU) sahasına giren standartlar, ISO’nun faaliyet alanı dışındadır. Bununla birlikte uygun olduğundan bu üç kardeş örgütün ortaklaşa çıkardığı standartlarda vardır.
ISO tarafından bir standardın geliştirilmesi yaklaşık 3 yıl sürer.
En popüler ISO standartları şunlardır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Standardı
ISO 14001 Çevre Yönetimi Standardı
ISO/IEC 17020 Çeşitli tipteki muayene kuruluşların çalıştırılmaları için genel kriterler
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemleri
ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Sistemleri
ISO 500o1 Enerji Yönetim Sistemleri
ISO Standart geliştirmeyi web sitesinde, dev bir orkestranın bir senfoniyi hazırlamasına ve yönetmesine benzetmektedir.
IEC (International Electrotechnical Commission – Uluslararası Elektroteknik Komisyonu)
1906 yılında kurulmuştur
Üyeleri ülkelerin standardizasyon kuruluşlarının yanında, üreticiler, tedarikçiler, distribütörler ve satıcılar, tüketiciler ve kullanıcılardan da oluşabilir. Üyelere ulusal komite adı verilir.
Elektroteknoloji olarak bilinen, tüm elektrik elektronik ile ilgili teknolojilere ilişkin standartların hazırlanması ve yayımlanmasını sağlayan dünyanın önde gelen standardizasyon kuruluşudur.
Standardizasyon çalışmalarına hükümet temsilcilerinin yanında, endüstri, ticaret, test ve araştırma laboratuvarları, akademi ve tüketici gruplarından 20.000’e yakın uzman katılmaktadır.
IEC standartları, güç üretimi, iletimi ve dağıtımından, ev aletleri ve ofis ekipmanlarına, yarı iletkenlere, fiber optiklere, pillere, güneş enerjisine, nanoteknolojiye kadar çok çeşitli teknolojileri kapsar.
IEC ayrıca, ekipman, sistem veya bileşenlerin uluslararası standartlara uygun olup olmadığını belgeleyen birçok küresel uygunluk değerlendirme sistemini de yönetir .
IEC standartları 60000 ile 79999 arasındaki sayılar ile numaralandırılır.
IEC standartları CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization – Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi) tarafından da kabul edildiği için EN 60000 seri standartları IEC standartları ile aynı olarak kabul edilmiştir. Örneğin IEC 60027=EN 60027 şeklinde.
Binlerde IEC standartlarından bazı örnekler şunlardır:
IEC 60027 Elektrik Teknolojisinden Kullanılan Harf ve Semboller
IEC 60038 Standart Gerilimler
IEC 60050 Uluslararası Elektroteknik Sözlüğü
IEC 60068 Çevre Şartlarında Dayanıklılık Deneyleri
IEC 60076 Güç Transformatörleri
IEC 60364 Binalarda Elektrik Tesisatı
IEC 60309 Sanayide Kullanılan Fişler ve Prizler
IEC 60523 Doğru Akım Potansiyometreleri
IEC 60601 Medikal Elektrikli Ekipmanlar
IEC 60723 Optik Fiberler
CEN (European Committee for Standardization – Avrupa Standardizasyon Komitesi)
1961 Yılında Kurulmuştur
Avrupa Birliğinin tüm üyeleri, EFTA üyelerinden(İzlanda, Norveç, İsviçre), İngiltere, Kuzey Makedonya, Türkiye, Sırbistan olmak üzere 34 üyeye sahiptir.
CEN, Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) tarafından resmi olarak Avrupa düzeyinde, standartların geliştirilmesi ve tanımlanmasından sorumlu olarak kabul edilen üç Avrupa Standardizasyon Örgütünden (CENELEC ve ETSI ile birlikte) biridir.
CEN, çeşitli ürün, malzeme, hizmet ve süreçlerle ilgili Avrupa Standartlarının ve diğer teknik belgelerin geliştirilmesi için üyelerine bir platform sunmaktadır.
CEN, hava ve uzay, kimyasal, inşaat, tüketici ürünleri, savunma ve güvenlik, enerji, çevre, gıda ve yem, sağlık ve güvenlik, sağlık, ICT, makine, malzemeler, basınçlı ekipman, hizmetler, akıllı yaşam, ulaşım ve paketleme sektörleri gibi çok çeşitli alan ve sektörlerle ilgili standartlaşma faaliyetlerine destek vermektedir.
CEN tarafından kabul edilen standartlar üye ülkelerde kabul edildiği şekliyle ulusal olarak uygulanmak zorundadır ve çakışma halinde ulusal standartların iptal edilmesi gerekmektedir.
CEN tarafından kabul edilen standartlar“EN”, ön adı ile numaralandırılır.
Türk standartlarının birçoğu TS EN ön adıyla başlamaktadır. Örneğin TS EN 13001-1 gibi.
Binlerce Avrupa standardından bazı örnekler şunlardır:
EN 45510-1Enerji santralları-Donanımlar için tedarik kılavuzu-Bölüm 1:Ortak maddeler
EN 13445 Ateşle Temas Etmeyen Basınçlı Kaplar
EN 15037 Öndökümlü Beton Mamuller
EN 15224 Sağlık Hizmetleri Kalite Yönetim Sistemleri
EN 1038 Kimlik Kartı Sistemleri
EN 16102 Akıllı Ulaşım Sistemleri
CENELEC (European Committee for Electrotechnical Standardization – Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi)
1973 yılında kurulmuştur.
CENELEC’in şu anki üyeleri: Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Sırbistan, İspanya, Slovakya, Slovenya, İsveç, İsviçre, Türkiye ve İngiltere’dir.
Elektroteknik mühendisliği alanındaki standardizasyondan sorumlu, Belçika yasalarına göre kurulmuş kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
CENELEC ülkeler arasında ticareti kolaylaştırmaya, yeni pazarlar oluşturmaya, uyum maliyetlerini azaltmaya ve tek bir Avrupa pazarının gelişimini desteklemeye, diğer ülkelerlede piyasa erişimin güçlendirilmesine yardımcı olan gönüllü bir organizasyondur.
CENELEC, IEC ile koordineli bir şekilde çalışır.
Bir IEC standardı, CENELEC tarafından bir Avrupa standardı olarak kabul edildiğinde, EN 60000 serisinde yayımlanır.
CENELEC tarafından yayınlanan ve IEC standartları kabul edilmeyen bölgesel Avrupa standartları EN 50000 serisinde numaralandırılır.
Frankfurt Anlaşması ile birlikte, CENELEC tarafından kabul edilen IEC standartlarına “EN IEC 6xxxx” adı verilecektir.
Birçok CENELEC standartlarından bazıları şunlardır:
EN 50090 Mesken ve bina elektroniği sistemleri (hbes)
EN 50098 Bilgi teknolojisi için müşteri bina ve müştemilatının kablajı
ITU (International Telecommunication Union-Uluslararası Telekominasyon Birliği)
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU); ülkemizin de aralarında bulunduğu 20 kurucu üye ile “Uluslararası Telgraf Birliği” olarak 17 Mayıs 1865 te kurulmuştur.
Genel Merkezi İsviçre, Cenevrede dir.
Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseye Bağlı olarak çalışır.
193üye devletin yanı sıra, şirket, üniversite, ve bölgesel kuruluşlardan yaklaşık 900 üyesi vardır.
ITU iletişim ağlarında uluslararası bağlantıyı kolaylaştırmak için, ağların ve teknolojilerin sorunsuz bir şekilde birbirine bağlanmasını sağlayan teknik standartları geliştirmektedir.
ITU’nun en önemli hedeflerinden biri dünya çapında yetersiz hizmet alan toplulukların Bilgi İletişim Teknolojilerine erişiminin geliştirilmesidir.
ITU 20.000’den fazla profesyonelin bir araya geldiği bir kamu özel ortaklığıdır.
ITU, telekomünikasyon alanındaki standardizasyon faaliyetlerine aşağıdaki kurumlarıyla yön vermektedir.
ITU Radyokomünikasyon Sektörü (ITU-R)
Telekomünikasyon Standardizasyon Sektörü (ITU-T)
Telekomünikasyon Kalkınma Sektörü (ITU-D)
Telekomünikasyon Kalkınma Konferansları (WTDC)
Bazı ITU standartları şunlardır:
1 Soyut sözdizimi gösterimi
711 ve G.72x serisiSes kodlanması
JPEG T.80 ve 2000 JPEG T.800 serisiHareketsiz görüntü kodlanması
320 ve H.324ISDN ve PSTN / 3G görüntülü konferans sistemleri
164Kamu telekomünikasyon numaralandırma planı
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers- Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)
Kökleri 1884 yılına kadar uzenmektadır.
Temelleri Alexander Graham Bell ve Thomas Edison gibi dönemin büyük bilim adamlarınca atılmıştır.
IEEE elektrik, elektronik, bilgisayar, otomasyon, telekomünikasyon ve diğer birçok alanda, mühendislik teori ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, kar amacı olmayan, dünyanın önde gelen teknik organizasyonudur.
Modern medeniyetin temelini oluşturan elektrik, elektronik ve bilgi işlem alanlarının ve ilgili bilim ve teknolojinin tüm alanlarında yer alan profesyonellere hizmet etmektedir.
150 ülkede 426.000’i aşkın üyesi (71.000’i öğrenci)[1] ile IEEE, tüm dünyaya yayılmış 10 alt bölgesi, 300’den fazla yerel bölgesi ve 1430’dan fazla öğrenci koluyla çalışmalarını sürdürmektedir. Türkiye’nin de içinde bulunduğu 8. Bölge’de (Avrupa, Ortadoğu ve Afrika) 5000’i öğrenci üye olmak üzere 26.000 üyesi vardır.
Dünyadaki elektrik, elektronik mühendisliği, bilgisayar ve otomasyon teknolojilerindeki yayınların yaklaşık %30’unu IEEE yayımlamaktadır.
Bu alanlarda, IEEE’nin 80’den fazla yayını olan 37 farklı teknik topluluğu vardır ve 1300’e yakın standart geliştirilmiştir.
IEEE SA, IEEE’nin standartları geliştiren organıdır.
IEEE SA tarafından, havacılık ve uzay elektroniği, antenler ve yayılım, piller, blockchain, haberleşme, bilgisayar teknolojisi, tüketici elektroniği, elektromanyetik uyumluluk, yeşil ve temiz teknoloji, sağlık BT, endüstri uygulamaları, enstrümantasyon ve ölçüm, nanoteknoloji, ulusal elektrik güvenliği kodu, (NESC), nükleer güç, güç ve enerji, yazılım ve sistem mühendisliği, taşımacılık, kablolu ve kablosuz İletişim alanlarında birçok standart geliştirmiştir.
Bazı örnek IEEE standartları şunlardır:
149-1977 – Antenler için IEEE Standart Test Prosedürleri
8802-1Q-2016 – ISO / IEC / IEEE Uluslararası Standart – Bilgi teknolojisi – Telekomünikasyon ve sistemler arasında bilgi alışverişi – Yerel ve büyükşehir alan ağları – Özel gereksinimler – Bölüm 1Q: Köprüler ve köprülü ağlar
11073-10404-2020 – IEEE Onaylı Taslak Standart – Sağlık Enformatiği – Kişisel Sağlık Cihazı İletişimi – Bölüm 10404: Cihaz Uzmanlığı – Nabız Oksimetresi
62659-2015 – IEC / IEEE Uluslararası Standart – Nanomanufacturing – Nanoelektronik için büyük ölçekli üretim
15026-1_Revision-2019 – ISO / IEC / IEEE Uluslararası Standart – Sistem ve yazılım mühendisliği – Sistem ve yazılım güvencesi – Bölüm 1: Kavramlar ve kelimeler
Yukarıda da görüleceği üzere birçok IEEE standardı elektroteknik standartlarını hazırlayan IEC ile birlikte çıkarılmıştır. Bu şekilde çıkarılan bazı standartlar Türk standardı olarak ta yayımlanmıştır. Örneğin: TS IEC/IEEE 60076-16Güç transformatörleri-Bölüm 16:Rüzgar türbünleri için transformatörler
ETSI (European Telecommunications Standards Institute-Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi)
1988 yılında Avrupa Posta ve Telekomünikasyon İdareleri Konferansı (CEPT) tarafından kurulmuştur.
65 ülke ve beş kıtaya hitap eden 900’den fazla üye organizasyonuna sahiptir.
Fransız yasalarına göre dernek olarak faaliyet gösteren ve kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
Telekomünikasyon, televizyon ve radyo yayıncılığı ile bilgi teknolojisi alanlarında standardizasyon çalışmalarında bulunmaktadır.Bilgi İşlem Teknoloji destekli sistemler, uygulamalar ve hizmetler için küresel olarak uygulanabilir standartların zamanında geliştirilmesini, onaylanmasını ve test edilmesini destekler.
ETSİ standartları, ev ofisi, içerik dağıtımı, ağlar, kablosuz sistemler, taşımacılık, kamu güvenliği gibi sektörlerde hazırlanmakta ve yayımlanmaktadır.
ETSI Standartları ETSI ön adıyla yayımlanmaktadır. Örneğin ETSI GS OEU 001 V2.1.1 (2014-12)
ETSI standartlarına ücretsiz olarak erişilebilmektedir.
Sitemizi en iyi şekilde kullanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır. Sitemize giriş yaparak çerez kullanımını kabul etmiş sayılmaktasınız. Daha fazla bilgi.
PERİYODİK MUAYENE VE KONTROL
IEC (International Electrotechnical Commission – Uluslararası Elektroteknik Komisyonu)
CEN (European Committee for Standardization – Avrupa Standardizasyon Komitesi)
ITU (International Telecommunication Union-Uluslararası Telekominasyon Birliği)
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers- Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü)
ETSI (European Telecommunications Standards Institute-Avrupa Telekomünikasyon Standartlar Komitesi)